Thành phố Hải Phòng có 2 tuyến luồng hàng hải (gọi tắt là luồng) gồm luồng Phà Rừng và luồng Hải Phòng. Trong đó, luồng Hải Phòng là cửa ngõ chính ra biển, kết nối toàn bộ cảng biển khu vực từ sông Cấm đến Lạch Huyện, phục vụ phần lớn lượng tàu thuyền ra vào cảng biển khu vực Hải Phòng. Trong xu thế mới, phát triển cảng biển hiện đại Hải Phòng cho phép đón những con tàu ngày càng lớn, việc mở rộng luồng Hải Phòng tại Đình Vũ-Lạch Huyện có ý nghĩa quan trọng đối với thành phố và cả miền Bắc.
Luồng tàu “thông” nhưng chưa “tinh”
Luồng Hải Phòng kéo dài từ phao số “0” đến sông Cấm dài khoảng 50 km, được chia ra các đoạn gồm: Lạch Huyện, kênh Hà Nam, Bạch Đằng, sông Cấm. Trong đó đoạn Lạch Huyện có độ sâu lớn nhất trung bình âm 14 m, đoạn nông nhất là sông Cấm độ sâu trung bình 5,5 m. Trong số các đoạn luồng thì đoạn Lạch Huyện, kênh Hà Nam và đoạn Bạch Đằng (Đình Vũ) có vị trí quan trọng thúc đẩy sự phát triển của cảng biển từ Đình Vũ đến Lạch Huyện. Lượng hàng hóa qua các cảng khu vực này chiếm hơn 80% của toàn thành phố, trong đó phần lớn là công-ten-nơ. Đây cũng là nơi tiếp nhận tàu lớn vào làm hàng tại cảng với những con tàu trọng tải từ 40 nghìn tấn đến 150 nghìn tấn.
Theo chuẩn tắc thiết kế, đoạn Lạch Huyện có độ sâu âm 7,2 m, kênh Hà Nam sâu âm 7 m và đoạn Bạch Đằng sâu 6,5-7 m. Tuy nhiên, hiện đoạn Lạch Huyện tiếp nhận tàu trọng tải lên đến 132 nghìn tấn. Để tiếp nhận tàu cỡ này, luồng phải đào sâu gấp đôi với chuẩn tắc cũ. Tại Đình Vũ có hàng chục doanh nghiệp đầu tư cảng, nếu chỉ duy trì độ sâu âm 6,5m đến âm 7,2 m sẽ rất khó khăn để tiếp nhận tàu trọng tải lớn từ 40.000 tấn đến 60.000 tấn ra vào. Theo các doanh nghiệp cảng, hiện lượng tàu lớn ra vào cảng tiếp tục gia tăng, nếu vẫn duy trì độ sâu luồng theo chuẩn tắc cũ hoặc nạo vét không kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng tàu giảm tải, hoặc phải chuyển tải từ tàu to sang tàu nhỏ để cập cảng, đội chi phí xếp dỡ, mất tính cạnh tranh. Nhiều doanh nghiệp cảng ngao ngán khi nhìn thấy hàng triệu USD “trôi qua” mà không sao lấy được.
Năm 2018, lượng hàng hóa qua các cảng ở Hải Phòng đạt hơn 100 triệu tấn, trong đó hàng qua cảng biển đạt hơn 80 triệu tấn. Lượng hàng hóa qua cảng biển tăng nhưng vẫn chưa khai thác tốt tiềm năng, vì độ sâu luồng tàu hạn chế. Theo đánh giá của Cục Hàng hải Việt Nam, Hải Phòng có 42 bến cảng biển, tổng chiều dài cầu cảng hơn 11 km, chia trung bình mỗi km cầu cảng mới chỉ đạt khoảng 7 triệu tấn/năm, ở mức trung bình. Nguyên nhân chính là do năng lực tiếp nhận tàu lớn khi điều kiện luồng chưa đáp ứng. Nói cách khác, luồng “thông” nhưng chưa “tinh”. Vì độ sâu luồng suy giảm rất nhanh, trong khi luồng được thiết kế hành hải 1 chiều, nên tình trạng tàu phải chờ thủy triều, chờ điều phối ra vào đang là lực cản của khối cảng biển Hải Phòng.
Cần đột phá khơi thông luồng tàu
Tập trung phát triển cảng biển ở khu vực Đình Vũ và Lạch Huyện là hướng đi mang tính quyết định của Chính phủ và thành phố trong quá trình đưa Hải Phòng vươn ra biển. Để thúc đẩy phát triển cảng biển nói riêng và kinh tế biển nói chung, điều cần thiết nhất hiện nay là tăng cường năng lực cho luồng tàu, mở rộng luồng tàu tại khu vực Đình Vũ-Lạch Huyện.
Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Bùi Văn Minh đánh giá, lượng tàu đến Hải Phòng tăng, sản lượng hàng hóa tăng là do luồng tàu hiện nay tốt hơn so với trước. Song với xu thế mới khi cảng biển Hải Phòng đón tàu ngày càng lớn, việc nâng cấp, cải tạo luồng tàu là yêu cầu cấp thiết, trong đó đặc biệt lưu ý khu vực Đình Vũ-Lạch Huyện vì khu vực này tập trung những cảng biển lớn nhất của thành phố. Còn theo đề án nâng cao hiệu quả quản lý khai thác cảng biển Hải Phòng hiện hữu và khu vực bến Lạch Huyện của Cục Hàng hải Việt Nam, cần thiết phải thêm làn tàu biển ra vào luồng khu vực Đình Vũ.
Một trong những vướng mắc trong quá trình nạo vét luồng tàu vào cảng biển Hải Phòng hiện nay là khu vực đổ thải. Với khoảng 2 triệu m3 nạo vét mỗi năm, nơi đổ chứa bùn đất nạo vét đang là vấn đề lớn. Điều mong mỏi của đơn vị tham gia nạo vét và của cả các doanh nghiệp cảng là phải có quy hoạch khu vực đổ thải để các dự án nạo vét được tiến hành thường xuyên, liên tục.
Mở rộng luồng tàu vào cảng biển sẽ tạo sự phát triển mạnh mẽ và bền vững cho kinh tế cảng biển tại Hải Phòng. Yêu cầu cấp thiết hiện nay tiếp tục đầu tư để cải tạo luồng tàu, đáp ứng các tàu lớn ra vào thường xuyên, không phải chờ đợi thủy triều hay giảm tải. Bên cạnh đó, huy động các nhà đầu tư xây dựng cảng biển tại đảo Cát Hải để tận dụng đoạn luồng Lạch Huyện cũng là giải pháp tối ưu trong xu thế các cảng đang tiến dần ra phía biển. Quyền Tổng giám đốc Công ty CP Cảng Hải Phòng Cao Trung Ngoan cho biết, có luồng, có cơ chế, sẽ có nhà đầu tư…
Báo Hải Phòng
