Sorry, this entry is only available in Tiếng Việt.
Cùng chức danh nhưng các thuyền viên nước ngoài được trả lương cao hơn nhiều so với thuyền viên Việt Nam.
Lương thuyền viên thuộc hàng thấp nhất khu vực
Hơn 10 năm đi biển và đang thực tập Thuyền trưởng, nhưng anh Chu Văn Tâm (Công ty TNHH Vận tải biển và Xuất nhập khẩu HTK) vẫn đau đáu những tâm tư với nghề.
Không ngại công việc thuyền viên vất vả, nhọc nhằn, nguy hiểm, có những khi phải xa nhà cả năm trời, cái anh băn khoăn nhất là việc chưa được trả lương tương xứng, cả so với những người làm trên bờ cũng như so với đồng nghiệp trong khu vực, trên thế giới.
Theo anh Tâm, lương của thuyền viên Việt Nam hiện nay đang có phần nhỉnh hơn Ấn Độ, song vẫn thuộc hàng thấp nhất so với các nước trong khu vực như Philippines, Trung Quốc…
Mức lương trung bình của các thuyền viên Việt Nam hiện nay bị đánh giá là thuộc top thấp nhất trong khu vực.
Bình quân, mức lương cho các thuyền viên cấp thấp nhất của Việt Nam hiện khoảng 10-13 triệu đồng/tháng, tùy từng chủ tàu và tùy các chặng đi tàu. Một số doanh nghiệp hiện nay cũng đã trả mức lương cho thuyền viên cấp thấp cao hơn để tiệm cận quốc tế, vào khoảng 16-23 triệu đồng.
Từng đi trên những con tàu có thuyền viên đa quốc tịch, anh Tâm nhận thấy cùng chức danh nhưng các thuyền viên nước ngoài được trả lương cao hơn nhiều so với thuyền viên Việt Nam.
“Với chức danh Thuyền trưởng, thuyền viên Việt Nam nếu được trả khoảng 70-80 triệu/tháng thì thuyền viên Philippines cũng được trả khoảng 120 triệu/tháng”, anh Tâm nói và cho biết thêm: Chúng ta chưa tham gia Liên đoàn Công nhân vận tải quốc tế( ITF) nên thuyền viên Việt không được đảm bảo về quyền lợi và mức lương. Trên cùng một tàu có những thuyền viên quốc tịch khác nhau, thuyền viên Việt Nam vẫn hay bị chủ tàu nước ngoài phân biệt đối xử khi phải nhận lương thấp hơn.
Chưa kể theo một số nguồn tin, thuyền viên Việt Nam khi thông qua các công ty môi giới lại bị “cắt phế” vào tiền lương nhận được tùy từng chức danh (được gọi là phí quản lý). Trong khi đó, các thuyền viên ở các nước khác như Philippines, Ấn Độ… sẽ nhận tiền lương trực tiếp từ chủ tàu và bên môi giới có khoản chi phí quản lý thuyền viên riêng.
Nhân công giá rẻ nên theo các chuyên gia, đây là một trong những lý do thời gian qua, nhiều chủ tàu Trung Quốc đã tìm cách “hút” các thuyền viên Việt Nam khi trả mức lương cao hơn so với chủ tàu Việt.
“Đồng lương thuyền viên không chênh lệch so với lao động phổ thông trên bờ, dù đây là nghề đặc thù. Khi nào lương khởi nghiệp của các thuyền viên gấp 3 lần trở lên so với lao động phổ thông trên bờ mới mong có thể thu hút nhân lực. Khi có nhiều nhân lực, mới có cơ hội để chọn những thuyền viên tốt”, đó là nhận định của ông Cao Xuân Hoan – Phó Giám đốc Công ty TNHH Cung ứng thuyền viên SCC (SCCM).
Ông Hoan cho hay, thuyền viên Việt Nam có những ưu điểm như cần cù, chịu khó, thông minh và khéo tay. Tuy nhiên, chính sách lương của thuyền viên của ta lại đang yếu hơn các nước khác.
Lương thuyền viên Châu Âu cao hơn Châu Á
Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), mức lương tối thiểu cho thuyền viên không được thấp hơn số tiền do các cơ quan thuộc ILO ủy quyền quy định
Theo chuyên trang Seaman Memories, mức lương cao nhất cho thuyền viên hiện nay đang thuộc về các thuyền viên khối Châu Âu và Mỹ. Thuyền viên khối Châu Á thường nhận mức lương thấp hơn, kể cả trên các tàu chở hàng dầu hay hàng khô.
Tùy thuộc từng chức danh và loại tàu, nhưng mức lương cho cấp thấp nhất trên tàu với các thuyền viên Châu Á hiện dao động khoảng từ 300 – 1000 USD/tháng (khoảng 7,1 triệu – 23,7 triệu đồng), trong khi thuyền viên Châu Âu có thể nhận được 400-800 USD/tháng.
Hiện nay, vận tải biển là lĩnh vực duy nhất có mức lương tối thiểu toàn cầu được chính thức công nhận, áp dụng cho các thuyền viên từ năm 1958. Theo dữ liệu của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), mức lương cơ bản hàng tháng tối thiểu cho các thuyền viên có khả năng sẽ được nâng lên.
Theo đó, một Nghị quyết của tiểu ban về tiền lương đã nhất trí tăng mức lương cơ bản tối thiểu cho một thuyền viên có khả năng lên 658 USD/tháng (khoảng 15,7 triệu đồng) từ ngày 1/1/2023, tiếp tục tăng lên 666 USD/tháng (khoảng 15,9 triệu đồng) vào năm 2024 và 673 USD/tháng (khoảng 16 triệu đồng) vào năm 2025.
Công ước Lao động Hàng hải (MLC, 2006) quy định, mức lương cơ bản hoặc tiền lương của một thuyền viên có khả năng làm việc trong một tháng không được thấp hơn số tiền do các cơ quan thuộc ILO ủy quyền quy định.
