Triển vọng ngắn hạn đối với thương mại hàng hải đang rất kém lạc quan, trong khi việc dự đoán tác động lâu dài hơn của đại dịch cũng như thời gian và quy mô phục hồi của ngành là không chắc chắn.
Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) ngày 12/11 đã công bố báo cáo về Vận tải Hàng hải 2020, trong đó cho rằng sự gián đoạn chưa từng có do đại dịch COVID-19 gây ra sẽ khiến thương mại hàng hải toàn cầu giảm 4,1% trong năm 2020.
UNCTAD cảnh báo rằng làn sóng COVID-19 mới tiếp tục phá vỡ chuỗi cung ứng và có thể dẫn đến sự suy giảm mạnh hơn cho nền kinh tế. Đại dịch đã gây ra những làn sóng chấn động thông qua chuỗi cung ứng, mạng lưới vận chuyển và cảng, dẫn đến khối lượng hàng hóa giảm mạnh và làm lu mờ triển vọng tăng trưởng.
Theo báo cáo, triển vọng ngắn hạn đối với thương mại hàng hải đang rất kém lạc quan, trong khi việc dự đoán tác động lâu dài hơn của đại dịch cũng như thời gian và quy mô phục hồi của ngành đang rất mù mờ. UNCTAD kỳ vọng tăng trưởng thương mại hàng hải sẽ phục hồi và tăng trưởng 4,8% vào năm 2021 dựa trên giả định sản lượng kinh tế thế giới phục hồi.
Tuy nhiên, UNCTAD nhấn mạnh đến ngành vận tải biển cần chuẩn bị cho sự thay đổi để sẵn sàng cho một thế giới hậu COVID-19 với nhiều sự khác biệt.
Để đối phó với sự gián đoạn liên quan đến đại dịch, các công ty trong lĩnh vực hàng hải đã điều chỉnh hoạt động, tài chính, các biện pháp vệ sinh, đảm bảo an toàn cũng như các phương thức và thủ tục làm việc. Ngoài ra, một số quốc gia đã thực hiện nhiều biện pháp cải cách thông qua các cơ quan biên giới, cảng vụ và hải quan để đảm bảo lưu thông thương mại trong khi vẫn giữ an toàn cho người dân.
Theo báo cáo, đại dịch đã củng cố lĩnh vực số hóa và loại bỏ thủ tục giấy tờ trong ngành vận tải biển, bao gồm cả tại các cảng, củng cố nhu cầu về các tiêu chuẩn và khả năng tương tác trong tài liệu điện tử. Nhiều biện pháp tạo thuận lợi thương mại được thực hiện trong thời kỳ đại dịch đòi hỏi đầu tư hơn nữa vào số hóa và tự động hóa.
Mặt khác, đại dịch cũng cho thấy quá trình số hóa đi kèm với rủi ro an ninh mạng gia tăng, với khả năng làm tê liệt chuỗi cung ứng và dịch vụ trong thương mại hàng hải toàn cầu. Ngoài ra, báo cáo cho biết mặc dù COVID-19 đã nhấn mạnh sự phụ thuộc lẫn nhau trên toàn cầu của các quốc gia, đại dịch cũng đặt ra những câu hỏi về sự tồn tại của toàn cầu hóa.
Bên cạnh việc tập trung nhiều vào tác động của đại dịch trong năm 2020, báo cáo còn cung cấp thông tin chi tiết và chuyên sâu về thương mại hàng hải toàn cầu trong năm 2019, trong đó thương mại hàng hải toàn cầu mất thêm động lực do căng thẳng thương mại tiếp tục bùng phát. Báo cáo ước tính thuế quan bổ sung phát sinh từ căng thẳng Trung Quốc-Mỹ đã làm khối lượng thương mại hàng hải giảm 0,5% trong năm 2019./.
