Khả năng phục hồi của nền kinh tế thế giới đang phụ thuộc vào khả năng các doanh nghiệp sớm khôi phục lại những thiệt hại và nối lại chuỗi cung ứng.
Việc vận chuyển hàng hoá bằng các đường hàng không, tàu thuyền, xe lửa và xe tải đều đang gặp vấn đề. Hàng tỷ người dân trên thế giới bị hạn chế đi lại, trong khi các ngành công nghiệp bị đóng băng. Ngoại trừ các sản phẩm hàng hoá thiết yếu và sản phẩm y tế, các hàng hoá khác đều có sự sụt giảm từ cả hai phía cung và cầu.
Lee Klaskow, nhà phân tích cao cấp lĩnh vực logistic của Bloomberg Intelligence cho rằng, loại virus này đã tạo nên sự hỗn loạn trong chuỗi cung cứng.
Dưới đây là 7 biểu đồ thể hiện sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng
Biểu đồ chi phí vận chuyển hàng hoá bằng đường hàng không từ Hong Kong đến Bắc Mỹ
Giá cước vận tải đường hàng không đã tăng vọt sau khi các chuyến bay chuyên chở hành khách bị cắt giảm khiến các hãng hàng không có ít khả năng vận chuyển hàng hoá hơn. Bên cạnh đó, nhu cầu gửi hàng hoá cũng tăng mạnh hơn so với vận chuyển bằng container.
Chi phí vận chuyển bằng đường hàng không từ Hong Kong đến Bắc Mỹ thường đạt mức cao nhất vào tháng 11 khi nhu cầu tích trữ hàng hoá tăng mạnh để chuẩn bị cho mùa mua sắm bận rộn đã tăng mạnh kể từ đầu năm, theo dữ liệu của TAX index.
Biểu đồ chi phí vận chuyển hàng hoá bằng đường hàng không từ Frankflurt đến Mỹ tăng gấp đôi trong tháng 3
Mức tăng giá là đúng với tất cả cá tuyến đường chính, bao gồm cả việc di chuyển hàng hoá bằng đường hàng không từ trung tâm châu Âu là Frankfurt (Đức) đến Bắc Mỹ.
Trong tháng 3/2020, hãng hàng không American Airlines đã công bố các chuyến bay chỉ chở hàng hoá trên các máy bay chở khách qua lại giữa Dallas của Mỹ và Frankfurt của Đức để vận chuyển vật tư y tế, gửi thư cho quân nhân Mỹ, thiết bị viễn thông và các gói hàng mua bán trực tuyến trên mạng.
Đây là chuyến bay chở hàng đầu tiên của hãng kể từ năm 1984 do trước đó hàng không phục vụ chủ yếu là vận chuyển hành khách trong khi vận chuyển hàng chỉ là phụ.
Biểu đồ chi phí vận chuyển hàng hoá bằng tàu từ Thượng Hải tới Rotterdam (Hà Lan) đã tăng cao
Không những vận chuyển bằng hàng không tăng giá mà các loại hình khác cũng tăng giá. Vận chuyển hàng hoá bằng tàu chiếm khoảng 80% thương mại toàn cầu cũng đã tăng mạnh giá vận chuyển.
Vận chuyển một thùng hàng rộng 12 m từ Thượng Hải (Trung Quốc) đến Rotterdam (Hà Lan) đã tăng giá phí cao hơn 58% so với giá cuối năm 2019. Lệnh phong toả quốc gia đang cản trợ hoạt động tại các cảng và làm cho việc vận chuyển gặp khó khăn hơn.
Biểu đồ nhu cầu hàng hoá thấp hơn đang làm cho việc vận chuyển hàng hoá chậm lại
Theo dữ liệu từ Drewry Shipping Consulting cho biết, số lượng các container vận chuyển ở các cảng từ Hồng Kong và Los Angeles đã giảm 5,1% trong tuần này so với cùng kỳ năm trước.
Mặc dù khối lượng hàng hoá vận chuyển giảm do nhiều nhà bán lẻ huỷ bỏ hoặc hoãn đơn đặt hàng, tỷ lệ tàu vận chuyển trống hàng hoá ngày một tăng nhưng giá vận chuyển vẫn tăng.
Biểu đồ thương mại Mỹ tiếp tục giảm cùng với sự giảm mạnh xuất khẩu
Đại dịch có thể gây ra sự sụp đổ sâu hơn của dòng chảy thương mại quốc tế so với bất kỳ thời kỳ hậu chiến tranh thế giới. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết trong đầu tháng 4, dự đoán rằng thương mại toàn cầu có thể thu hẹp tới 32% trong năm nay. Như biểu đồ trên cho thấy, Mỹ đã trải qua một sự sụt giảm lớn trong khối lượng hàng hoá xuất khẩu trong tháng 3.
Biểu đồ nhu cầu xe tải đã giảm mạnh trong đại dịch Covid-19
Từ Ấn Độ đến châu Âu và châu Phi, việc vận chuyển hàng hoá trở nên khó khăn hơn do hạn chế di chuyển hoặc đóng cửa biên giới nhằm mục đích ngăn chặn đại dịch.
Tại Mỹ, nhu cầu vận chuyển bằng xe tải ban đầu tăng vọt khi đại dịch bắt đầu xuất hiện do nhu cầu mọi người dự trữ hàng hoá trước khi lệnh hạn chế đi lại được thực thi. Nhưng hiện nay nó đã bắt đầu giảm mạnh xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm 2017.
Klaskow cho biết: “Sự gia tăng gần đây trong nhu cầu vận tải đường bộ ở Bắc Mỹ đã nhường chỗ cho những áp lực suy giảm vận chuyển hàng hoá bằng đường sắt. Chúng tôi tin rằng, khối lượng vận chuyển hàng hoá thấp sẽ tồn tại cho đến khi các nền kinh tế có thể mở cửa trở lại. Để nhìn thấy dấu hiệu kinh tế hồi phục phải nhìn thấy ngành vận tải đang hồi phục khi nhu cầu tăng dần với vận chuyển hàng hoá bằng hàng không cũng như đường bộ”.
Biểu đồ lượng hàng hoá vận chuyển bằng đường sắt hàng tuần của Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 12/2017
Câu chuyện tương tự trong ngành vận tải hàng hoá đường sắt. Theo Hiệp hội Đường Sắt Mỹ cho biết, tại Mỹ, số lượng xe tải giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 12/2017 trong tuần kết thúc vào ngày 11/4/2020 so với một năm trước đó.
Trong số 10 nhóm hàng hoá được theo dõi bởi Hiệp hội Đường Sắt Mỹ, chín nhóm đã giảm. Trong đó, khối lượng than vận chuyển đã giảm tới 19% so với cùng kỳ, mức giảm mạnh nhất trong số tất cả hàng hoá theo dõi.
